Kryzysy psychologiczne mogą być wywoływane bardzo różnymi doświadczeniami, z reguły nagłymi i powodującymi gwałtowną utratę równowagi emocjonalnej ale również może on mieć charakter chroniczny trwający od dłuższego czasu. Kryzys ma miejsce najczęściej wtedy, kiedy dochodzi do niespodziewanych zmian życiowych lub negatywnie zaskakujących wydarzeń. To, co jest dla niego charakterystyczne, to fakt, iż przekracza nasze zasoby, czyli powoduje, że znane nam sposoby radzenia sobie z trudnościami nie przynoszą rezultatów. Efektem kryzysu psychologicznego może być silny strach, lęk, napięcie, gwałtownie pogłębiające się uczucie stresu i przytłoczenia. Negatywny wpływ na stan psychiczny wprowadza w stan zagubienia, poczucia zagrożenia i paniki.

Doświadczanie trudnych emocji w kryzysie może objawiać się różnie w przypadku różnych osób i sytuacji. Zawsze jednak ma destrukcyjny wpływ na życie i codzienne funkcjonowanie. Poza aspektami emocjonalnymi, wywoływaniem poczucia braku nadziei, przygnębienia, smutku czy niepokoju, może wywoływać również objawy somatyczne jak bezsenność, zaburzenia odżywiania i utratę chęci realizowania codziennych aktywności. Przy braku wsparcia i bez skutecznej próby wyjścia z kryzysu, stan emocjonalnego  może się pogłębiać, prowadząc do groźnych skutków psychofizycznych.